Pacjent siada przed doktorem Tian skarżąc się na „ból wszystkich kości ciała”. Dr Tian bada puls, najpierw na lewym, a potem na prawym nadgarstku. Po tym procesie krzyczy do studenta, by przygotował formułę Ma Huang Fu Zi Gan Cao Tang plus Cang Zhu, ten odprowadza pacjenta, przygotować mu recepturę i sam bada puls. Następnie przybywa następny pacjent, który również skarży się na ból, o którym mówi, że „bolą go kości w całym ciele”. Dr Tian ponownie bada puls, najpierw po lewej, potem po prawej stronie. Tym razem jednak podaje kolejnemu studentowi do realizacji recepturę Da Chai Hu Tang plus Yin Chen Hao. Ten ponownie bierze pacjenta, aby przygotować mu recepturę i sam bada puls. Następnie kilku pacjentów przychodzi i odchodzi w ten sposób, aż siada kolejny, skarżący się na „ból kości i stawów”, puls zostaje zbadany, ponownie najpierw z lewej, a potem z prawej strony, dr Tian zadaje jedno proste pytanie, na które pacjent odpowiada twierdząco, skinieniem głowy i chrząknięciem, a Dr Tian kieruje studenta do realizacji Gui Zhi, minus Bai Shao, plus Long Gu, Mu Li, Fu Zi. Cały proces jest kontynuowany: główna dolegliwość, puls, najpierw lewy, potem prawy, pytanie żeby potwierdzić diagnozę, jeśli jest potrzebne, a następnie wypisanie receptury, dla 200-300 pacjentów dziennie, każdego dnia przez całe siedemdziesiąt lat praktyki klinicznej doktora Tian He Ming. Brzmi jak wspaniały dzień w praktyce. Jeśli zainspirowało cię to, to czytaj dalej.
Dla nas, praktykujących dzisiaj, brzmi to fantastycznie, nieprawdaż? Więc jak dokładnie Dr Tian był w stanie praktykować w ten sposób? Jak był w stanie przepisywać tak dokładnie tylko na podstawie głównej dolegliwości, pulsu i ewentualnie zadając jedno lub dwa pytania? To nie była intuicja. Nie wynikało to z dziesięcioleci doświadczeń z ponad milionem pacjentów – to tylko doskonaliło jego umiejętności. Pozwolił mu na to unikalny system badania pulsu, którego nauczył go starszy z jego rodu, Tian Qi Tai. Mój artykuł wprowadza czytelnika w system diagnozy z pulsu linii Tian. Praktykuję w tym stylu od ponad dziesięciu lat. Zilustruję również jak uporządkowana jest ta metoda diagnozy pulsu i jak można jej nauczać w jasny i prosty sposób.
Podstawowe pytanie – dlaczego diagnoza pulsu?
Najpierw jednak odpowiedzmy sobie na pytanie po co diagnoza pulsu? W idealnych warunkach podstawowa metoda diagnozy powinna być jak najbardziej obiektywna. Prawda jest taka, że żadna metoda diagnozy stosowana w medycynie chińskiej nie jest całkowicie obiektywna i wszystkie mają pewien poziom subiektywności. Poziom subiektywności zależy od dwóch spraw: liczby „filtrów”, przez które informacja musi przejść zanim dotrze do terapeuty oraz od tego, na ile dobrze terapeuta nauczył się porządkować i interpretować informacje, które zdobył. Na przykład wywiad i zadawanie pytań to metoda bardzo subiektywna, polega na tym, że pacjent przekazuje informacje, które przeszły przez jego filtr, a lekarz interpretuje jego odpowiedzi. W przeciwieństwie do tego, wyniki pomiaru pulsu są najbardziej obiektywne. Omijają one percepcję pacjenta i wszelkie nieporozumienia pomiędzy lekarzem a pacjentem.
Znaczenie diagnozy z pulsu.
Puls w medycynie chińskiej zawsze miał kluczowe znaczenie, ponieważ reprezentuje on stan i prawidłowość funkcjonowania cesarza i wpływ tego na całe ciało. Dokładnie odzwierciedla toczące się na drugim planie, długotrwałe zaburzenia organizmu, a jednocześnie szybko się zmienia w odpowiedzi na wszelkie ostrzejsze wpływy, z uwzględnieniem chronicznego stanu pacjenta. Można wysunąć argument, że obserwując język osiąga się to samo, ponieważ jest on bardzo blisko związany z sercem. Język nie reaguje tak wyraźnie, ostro, czy szczegółowo i odzwierciedla raczej zmiany materialne niż funkcjonalne. Dlatego też w dziełach klasycznych ogromną wagę przypisuje się diagnozie z pulsu w porównaniu z obserwowaniem języka. Samo badanie pulsu jest całkowicie obiektywne. Subiektywność wynika z interpretacji wyników przez lekarza. To właśnie w tym miejscu można docenić znaczenie jasnego, łatwego do zastosowania klinicznie oraz nauczenia się systemu, takiego jak system badania pulsu linii Tian. Medycyna chińska naucza o 4 filarach diagnozy, ale w praktyce trzeba wybrać jedną metodę, która na stałe będzie podstawą do tworzenia planu leczenia, czyli zabiegów akupunktury i receptur ziołowych. Próby wykorzystywania wszystkich metod i zmienianie stosowanych systemami mogą potencjalnie prowadzić do braku spójności w doborze ziół i rezultatów uzyskiwanych u pacjentów.
Co zatem sprawia, że system diagnozy z pulsu jest dobry? Po pierwsze, musi on stanowić doskonałe odzwierciedlenie modelu fizjologicznego używanego przez system, stanowiący kompletną całość. Po drugie, musi być oparty na solidnych, powtarzalnych zasadach i jednocześnie być z nimi zgodny. Po trzecie, musi doprowadzić cię do ustalenia leczenia, a nie tylko do postawienia diagnozy. Po czwarte, musi być możliwy do uczenia w prostych krokach oraz do wykorzystania przez ucznia na wczesnym etapie procesu nauki. Doskonalenia diagnozowania z pulsu może zająć całe życie, ale na pewno nie trzeba aż tyle czasu, aby zacząć je używać. I na koniec, musi przetrwać próbę czasu, musi przejść
przez kilka pokoleń klinicystów, aby potwierdzić, że jest użyteczny kliniczne i nadaje się do nauczania, a nie jest tylko kolejną koncepcją.
Dlaczego tak jest? W praktyce trzymanie się tych samych zasad ułatwia badanie pulsu, ponieważ można skoncentrować się na podstawowych cechach, więc w stosunkowo krótkim czasie, na przykład, puls strunowaty na określonych pozycjach może być zrozumiany w jego ogólnym
kontekście, a jego obecność powiązana z metodą diagnostyczną, jak na przykład harmonizowanie.
W kolejnym artykule więcej o systemie badania pulsu linii Tian i o tym jak ważne jest znalezienie nauczyciela.